Doğa Yürüyüşü
Her spor faaliyetinde olduğu gibi, Trekking ve yürüyüş gibi faaliyetlerde de birtakım ihtiyaçlarınız olacaktır. İster günübirlik, ister çok gün süren bir faaliyet yapıyor olun, çantanızda bulundurmanızda fayda bulunan malzemeleri sebepleri ile aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz.
Su: Doğada Yürüyüş yaparken muhtelif su kaynaklarına rastlamanız mümkün olsa da, yanınızda minimum 1 gün sizi idare edebilecek şekilde su taşımanızda büyük fayda vardır.
İlk yardım çantası: Evimizde, aracımızda, işyerimizde bulundurduğumuz gibi ufak bir ilkyardım kiti mutlaka bulunmalıdır.
Fener: Doğada ne kadar kalacağımızın belirli olduğu faaliyetlerde zaten yanımızda taşımamız zorunlu olsa da; günübirlik faaliyetlerde dahi her türlü aksilik için çantamızda bir adet fener bulundurmamız gereklidir.
Kibrit veya çakmak: Ateş yakma niyetiniz olsun olmasın, yanınıza her ihtimale karşı ateş yakmak için kibrit veya çakmak almayı ihmal etmeyin.
Çakı: Yiyecekleriniz için kullanmanın yanı sıra bir çakı pek çok farklı işe de yarayabilir. Çantanıza atmayı unutmayın.
Poşet: Hayran hayran gezip, yürüyüş yaparken çöplerinizi etrafa gelişigüzel atmazsınız değil mi? Peki çöpleri ne yapacaksınız? İşte bunun için yanınıza bir kaç tane poşet almanızda fayda var. Ayrıca olur da bir sağanak yağmura yakalanır ve aldığınız tüm önlemlere rağmen ıslanmaktan kurtulamazsanız telefon, kibrit, fener gibi malzemelerinizi de poşetleyerek kuru tutabilirsiniz.
Baton: Eğer kullanıyorsanız bir çift baton yük olmaktan ziyade eklemlerinize binen yükü azaltarak daha keyifli bir faaliyet çıkarmanızı sağlayacaktır.
Düdük: Düdüğün çıkarttığı ses sizin sesinizden daha uzağa gider, ayrıca acil durumda çalacağınız düdük de ses tellerinizi yormaz. Düdüğünüzü bir iple çantanızın bir yerine bağlamanız akıllıca olacaktır böylece daha rahat ulaşabilirsiniz.
Çok derin açıklama ve detaylara girmeden Trekking sporunda kullanılacak malzemeleri bir tanıyalım. Daha fazla bilgileri doğa sporları ile ilgili faaliyet veren kuruluşların, derneklerin sitelerinde ve piyasadaki eğitim kitaplarında bulabilirsiniz.
Her faaliyetin, her sporun kendine göre malzemeleri vardır. Bu malzemeleri mevsim ve bölge gözetmeden olmazsa olmazlar, mevsim ve yere göre de gerekecek malzemeler olarak ayırarak kullanırız.
Malzeme seçiminde dikkate alınması gereken önemli husus; malzemelerin maksada uygunlukları, çok amaçlılıkları, sağlamlıkları ve hafifliklerinin göz önünde bulundurulmasıdır.
Malzemelerde doğru olanı kullanmak kadar akılcı olarak da seçim yapmak gerekir.
Trekkingde öncelikli malzeme giyimdir. Bunun nedeni yürüyüşte en önemli şeyin vücut sağlığı olduğudur. Vücut sağlığını bozmayacak rahatlıkta ve ferahlıkta giyim malzemeleri gereklidir.
Trekking de konaklama, yani kampta yapabileceğimiz için kamp malzemeleri de gerekmektedir. Açıklamasını yaptığımız tüm kamp malzemeleri kampçılığın temel ABC malzemeleridir.
Standart malzemeler olarak ele aldık ancak konfor isteğinize ve şartlarınıza göre çeşitlendirmek sizin elinizde. Kitabın sonunda tam liste verdik faydalı olacaktır.
Şimdi önem sırasına göre malzemelerimizi tanıyalım.
Standart ( Olmazsa Olmaz ) Malzemeler :
* Bu malzemeler olmadan doğada yürüyüşe çıkmayın ve bu malzemeleri kullanmakta ustalaşın.
1. Yürüyüş için ortopedik, ayağa ve yere iyi tutunan yürüyüş botu ( mevsime göre bot seçilmelidir. )
Yazlık botun çok iyi havalandırma sağlaması, bileği koruması ama hafif ve yumuşak olması gerekir. Gore-Tex botlar yazın uygun değildir, botun tozdan ve kirden özel membranı zarar görür. Güneşin zararlı ışınları da Gore-Tex astar için zararlıdır.
En iyi yazlık trekking botları cordura kumaş ve süet deri olarak üretilenlerdir. Kışın yapılacak yürüyüşlerde kullanılacak botların da suya dayanıklı, tabanları sağlam ve dişli olması tercih edilmelidir. Gore-Tex botlar tercih edilmelidir. Pahalı bulanlar deri botlarını Wax’layarak su geçirmez hale getirebilirler.
2. Su şişesi veya matarası ( alüminyum olmalı )
Yanınızda taşıdığınız su bitebilir, temiz bir su kaynağı bulduğunuzda sağlam bir su kabına ihtiyacınız olacaktır. Her zaman bir matara sahibi olmak pet şişe ile su götürmekten daha iyidir. Pet şişenin kendini çöp gibi göstermek ve attırmak özelliği bilinen bir gerçektir.
Plâstik veya alüminyum askeri mataraları kullanmayın. Boş halde bile ağır olurlar. En iyi seçim, SIGG marka veya muadili alüminyum su şişeleri ile NALGENE marka koku yapmayan ve extreme ısı farklılıklarına dayanıklı Lexan plâstikten yapılmış geniş ağızlı su mataraları olacaktır.
3. Düdük
Gruptan kopabilirsiniz, kaybolabilirsiniz, bir yere yuvarlanıp bir yerinizi yaralayabilirsiniz. Ne ile diğer yürüyüşçüleri uyarıp, yerinizi belli edeceksiniz? Düdüğün tiz sesi sizin sesinizden üstündür ve daha uzaklardan duyulabilir. Bulabilirseniz bir tarafı termometreli bir tarafı pusulalı modelleri tercih edin ve düdüğünüzü kesinlikle bir iple boynunuza veya gömleğinizin düğmesine asın, asla da kaybetmeyin.
4. Çakı
Her zaman gerekli olmaktadır. Hayatta kalma durumuna girildiğinde bir çakı ile barınak yapılabilmekte ve bir geyik bile avlanabilmektedir. Tercihiniz daima av çakısından veya bir doğa sporcusu için daha da iyisi çok maksatlı penselerden yana olsun.
5. Pusula ( büyük veya küçük fark etmez )
Basit bir yürüyüşte yürüyüşe hangi istikametten başladığınızı bilmeniz gerekir. Yönünüzü muhafaza etmek için gereklidir. Tam bir pusula almak istiyorsanız, tercihiniz her zaman SILVA tip veya mercekli askeri pusulalar olmalıdır. Pusulasız doğa sporcusu olmaz.
6. Şapka
Yaz/Kış gereklidir. Bir şapka ile güneşin altında en az iki saat daha fazla kalabilirsiniz. Çok soğuk bir ortamda da ısı kaybınızı asgari düzeyde tutabilirsiniz. Geniş kenarlı şapkalar Yaz/Kış idealdir.
7. Ateş başlatıcı malzeme ( kibrit, çakmak, varsa magnezyum çubuğu v.b. )
Yürüyüşte suya düştünüz, hava güneşli ama esinti fazla veya akşam karanlığında kayboldunuz. Ateş en büyük kurtarıcıların başında gelir. Suya dayanıklı veya ıslanmaya karşı önlem alınmış malzemeler kullanın. Normal bir kibriti balmumuyla veya üzerine mum eriterek su geçirmez hale getirebilirsiniz.
8. Rüzgârlık veya yağmurluk
Molalarda terli halde esintide kalabilirsiniz, böyle bir durumda bir rüzgârlık hayat kurtarıcı olacaktır. Hava bir anda döner ve sağanak verebilir, yanınızda getirdiğiniz yağmurluk hele hele en iyisi bir panço sizi koruyacaktır. Pançolar çadır olarak bile işlem görebilir. Doğada garanti diye bir kelime yoktur. Garantinizi siz sağlamaya çalışın.
9. Sırt çantası
Yazın daha ufak, kışın biraz daha büyük çanta kullanılır. Yazın içine koyulacak malzeme miktarı kışa göre biraz daha az olduğu için 35 Lt. lik bir çanta yeterlidir. Kışın ise 40 Lt. den başlayan çantalar sağlıklıdır. Çantalarınızın yanlarında mutlaka su şişesi veya matara cebi olmalıdır.
10. Ek gıda ve İlk yardım kiti
Dönüş yoluna kadar yemeyi en sona bırakacağınız küçük bir konserve yeterlidir.
Ufak sıyrıklarda bile doğada enfeksiyon kapmak mümkündür. Mutlaka ufak bir ilk yardım paketi taşıyın. Yara bandı ve sargı bezi dahi kâfi gelmektedir.
11.Baton :
Kayakçıların ana malzemelerindendir ancak bugün daha değişik modellerde ( uzatılıp kısaltılabilen teleskopik ) üretilenleri artık dağcıların ve yürüyüşçülerin de sık kullandıkları destek malzemeleri olmuştur. Sırt çantalı veya sırt çantasız yürüyüşlerde, özellikle uzun mesafeli yürüyüşlerde yorgunluğu azaltan, vücudumuzun yükle olan ağırlını dengelemeye yardımcı olan ve artık gerekli olmaya başlayan bir yardımcıdır.
Yorulma durumunda dayanılan, travers geçişlerde ( yan yamaç yürüyüşü ) emniyet desteği veren, vücuda binen ağırlığı dağıtan faydalı bir alet.
Kayak batonlarına çok benzer, farkı iç içe geçirilerek teleskopik özellik kazandırılmış olmasıdır. Bundan amaç sırt çantamızda gereksiz uzunluk yapmaması ve baton kullanılamayacak yerlerde uzunluğuyla engel teşkil etmesin diye taşıma kolaylığı sağlamaktır. Karbon oranı yüksek hafif alüminyumdan üretilmişlerdir. Kayak batonlarından biraz daha hafiftirler. Uzatılınca geçme noktaları sıkıştırılabilecek şekilde içeriden yiv ve setlendirilmiştir.
Uçları sert bir metal alaşımından ( en iyisi tungsten ), sap kısmı rahat bir kavrayış yapabilecek şekilde ergonomik ve avuç içi terlemede kaymayacak şekilde kaliteli sünger gibi bir malzemeden imaldir.
Özellikle, yüklü bir sırt çantası ile eğimi yüksek bir yamaç veya sırt çıkışında ( veya inişinde ) fazlaca güç sarf edilir ve kimi zaman yükün ağılığından dolayı denge bozulur.Yükün dengemizi bozması kaymalara, düşmeler neden olabilir.(Yürüyüşçü 65 kg.)+ (Sırt çantası 20 kg.)= toplam ağırlık 85 kg. olur.Bacaklarımızın (tahmini ağırlığını (2×10 kg.) hesaba katmazsak ) taşıyacağı üst vücut ve çantanın toplam ağırlığı ortalama 65-70 kg.dır. 20 kg. ağırlığa sahip sırt çantası 1 saat sonra iki katı ağırlığa ulaşmış hissi verecektir. Bu da kasların yorulmasından kaynaklanmaktadır. Sonuçta bacaklarımıza 85 kg. toplam + 20 kg. hissi ağırlık= 105 kg.a ulaşan bir ağırlık yüklenecektir.
Bacaklarımız bu ağırlığı taşımaktadır ve her adım atışta tek bir bacak iki bacağa etki eden bu ağırlığı, kaldırılan diğer bacağın ağırlığıyla birlikte tek başına taşıyacaktır. Yani, tek bir bacağa düşen yük ortalama (105+10)=115 kg. olacaktır. En ufak bir kaymada düşmek kaçınılmaz olacaktır ve sırt çantası ile düşmeler daha tehlikelidir.
Batonların Teknik Olarak Faydaları;
1. Toplam ağırlığı ( Yürüyüşçü + Yük ), kollarımız aracılığı ile dağıtacak ve yere aktaracaktır ( iki batonla takriben yükün 1/5 ağırlığını ) bu da önemli bir orandır.
2. Her adım atmada da yükün ağırlığının tek bacak üzerine kısa süreli binmesinde bacağa destek olacak yine yükün ağırlığını dağıtacak ve yere aktaracaktır ( iki batonla takriben yükün yine 1/5 ağırlığını ) yalnız bu sefer batonlara ve kollara daha fazla yüklenilecektir.
İniş daha acılıdır yükün ağırlığı en az 200 kiloya denk olacaktır. Burada batonlar toplam ağırlığın 2/5 sini karşılayacaktır. Ayrıca batonlar denge bozulmasında muhtemel düşme noktamıza dayanak olacaktır ( Dört ayaklıymışız gibi )
Ayrıca, ayakta dinlenme anında masaya dayanmış gibi batonlara yüklenerek, fevkalade fark edecek kısa bir dinlenme sağlanabilecektir.Bacaklarımızın taşıdığı toplam ağırlığın bu sefer de 3/5 kısmını yere aktaracaktır. Yine çıkışlarda asılırcasına tutamaklarımız olacaktır.
12.Tozluk :
Özellikle kar içi yürüyüşlerde botumuzun içine kar girmesini ve pantolon paçamızın ıslanmasını engelleyen bir malzemedir.Tozluk çalılık ve fazla tozlu alanlarda da işimize yarar. Botumuzla pantolon arasında kalan bilek kısmını korur, içeriye çalı çırpı ve toz girmesine mani olur. Ayak bileğini çok az aşan sığ sulardan hızla geçmek şartıyla da yine botun içine su girmesini büyük oranda önler.
Su geçirmeyen, sık dokulu, cordura kumaştan mamul olanlarını tercih etmelidir. Gore-Tex kumaştan olanlar pahalıdır. Cordura kumaşa özel sıvılar sayesinde daha fazla su geçirmezlik kazandırılabilinir. Fermuarlı olanlar arıza yapabilmektedir. Velcro / Amerikan Fermuar ( cırt bant ) olanlar tercih edilmelidir. Yıprandıkça değiştirilmeleri daha kolaydır.
13.Mayo – Şort :
Trekking yaparken ıslak geçişler dediğimiz dere, ufak nehir ve sığ göletlerden de geçilebilir. Buralarda ( emniyetine ve derinlik durumuna göre ) yüzmek istenebilir. Yanınızda götüreceğiniz mayo ve şortunuz bu eğlenceyi, serinliği zevkle yaşamanıza olanak verecektir.
14.Spor Ayakkabı – Sandalet :
Islak geçişlerde ıslanacak botlarınızı doğal olarak yürüyüş sonrası çıkartacaksınız ya da uzun süren yürüyüş sonrası yorulan ayaklarınızı tozlu ve nemli, içinde sıkıldığınız yürüyüş ayakkabısından kurtarmak isteyeceksiniz yanınızda getireceğiniz spor ayakkabısı zorlanan ayaklarınız için gerekli olacaktır.
Sandalet ıslak geçişi bol olan yerlerde, su içi geçişlerde botlarınızı çıkartmak zorunda kalabilirsiniz. İşte buralarda sandalet faydalı olmaktadır.
15.Dudak Kremi – Güneş Kremi :
Güneşin yakıcılığı yanında zararlı UV ışınlarına da maruz kalınmaktadır. Bu sıcaklığın kurutuculuğundan ve UV ışınlarının zararlı ışınlarından en az oranda etkilenmek için dudaklarımızı ve cildimizi UV koruyuculuğu yüksek kremlerle korumamız gerekir. Yürüyüşte terleyeceğimiz için vücudumuzda, özellikle yüzümüzde biriken ter damlacıkları mercek görevi görerek tutundukları yerde kahverengi cilt lekelerini oluşturabilirler. İşte UV koruma faktörü yüksek dudak ve güneş kremleri bunu en aza indirecek hatta oluşumunu önleyecektir.
16.Güneş Gözlüğü :
Yürüyüş güneşin altında da, karın içinde de olsa gözleriniz için yorucu olacaktır. Güneş ve kar hem gözleri alarak yorar, hem de zararlı UV ışınları yayar.Nerede olursanız olun yürüyüşlerinize güneş gözlüklerinizi mutlaka götürün. Yorulan gözler başınızı ağrıtmaya ve sizi yormaya başlayacaktır. Güneş gözlüğünüzü koruma faktörü en yüksek olanlardan seçin.
Bir de tavsiyemiz polarize etkili güneş gözlüğünü pek kullanmayın, pilotlar bulutun ilk oluşumunu tam göstermediği için, yani fazla polarize ettiği için bu gözlükleri çok fazla kullanmamaktadırlar. Bazı ufak parlamalara doğa sporlarında ihtiyacımız var. Camını kahverengi olanlarda seçerseniz renklerdeki ayırımı daha iyi görebilirsiniz. Mesela yeşilin daha canlı, daha keskin ve kahverengi cisimlerin yeşilliğin içinden daha iyi seçilmesi gibi özellikler.
17.Alın veya El Feneri :
Yanınızda mutlaka bir el feneri götürmeye çalışın, kamp kuracaksanız zaten mecbursunuz. Yedek pillerini de unutmayın. Alın feneri tercihimizdir. Çünkü ellerimizin boşta olması öncelikle iş görme rahatlığı ve emniyet gereğidir. Geceye kalabiliriz ve yürümeye devam etmek durumunda olduğumuz da bir elde el feneri diğer elde baton olmaz. Düşme eğiliminde iki ele de boş olarak ihtiyaç olacaktır.
Pillere Gelince :
Normal piller, çabuk tükenirler ve fazla rağbet görmezler.
Alkalin piller, daha fazla dayanırlar ve enerjileri yüksektir. Ancak soğuk havalardan etkilenir ve bittikçe ışık verme enerjileri hızla düşer.
Nikel Kadmiyumlar, en az 500 kez rahatlıkla şarj edilebilirler. Soğuğa dayanıklıdırlar, fazla etkilenmezler. Ancak enerjileri daha düşüktür.
Tercih etmeniz gereken malzeme; xenon veya krypton ampullü kafa fenerleri olmalıdır. Yanınızda da hem alkalin, hem de nikel kadmiyum pillerden taşımanız doğru olur.
Mevsim ve Bölgeye Göre ( Gerekecek ) Malzemeler :
( Duruma ve ihtiyaca göre kullanılan malzemelerdir. )
1. Bere, eldiven, balaklava ( maske )
2. İç giyim
3. Orta giyim
4. Dış giyim
5. Baton
6. Tozluk
7. Mayo, şort
8. Spor ayakkabısı, sandalet
9. Dudak kremi, güneş kremi
10. Güneş gözlüğü
11. Alın veya el feneri
Kamp Kurma Durumunda Kullanılacak Malzemeler :
Kamp malzemelerinin ABC ( temel ) listesini önem sırasına göre sıralayacak olursak;
1. Uyku tulumu
2. Mat
3. Sırt çantası
4. Çadır
5. Kamp mutfak seti
6. Kamp ocağı